Azərbaycan Respublikasinin Cinayət məcəlləsindən (çixarişlar)
AzÉ™rbaycan Respublikasının 30 dekabr 1999-cu il tarixli 787-IQ nömrÉ™li Qanunu ilÉ™ tÉ™sdiq edilmiÅŸ; aÅŸağıda göstÉ™rilÉ™n Qanun
və Qərarlarla dəyişiliklər
və əlavələr olunmuşdur
26 dekabr 2000-ci
il tarixli 48-IIQ nömrÉ™li AR Qanunu
26 dekabr 2000-ci
il tarixli 49-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
2 iyul 2001-ci il tarixli
172-IIQD nömrÉ™li AR
Qanunu
27 dekabr 2001-ci
il tarixli 240-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
8 aprel 2002-ci
il tarixli Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinin Qərarı
19 aprel 2002-ci il tarixli 305-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
14 may 2002-ci il tarixli 321-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
17 may 2002-ci il tarixli 332-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
16 iyun 2002-ci il tarixli 302-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
2 iyul 2002-ci il tarixli 360-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
20 iyun 2003-cu il tarixli 485-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
20 iyun 2003-cu il tarixli 486-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
20 iyun 2003-cu il tarixli 490-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
7 noyabr 2003-cu il tarixli 512-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
30 dekabr 2003-cu il tarixli 569-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
5 mart 2004-cü il tarixli 599-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
4 may 2004-cu il tarixli 646-IIQD nömrÉ™li AR Qanunu
Maddə 6. Qanun qarşısında
bərabərlik prinsipi
CinayÉ™t törÉ™tmiÅŸ ÅŸÉ™xslÉ™r qanun qarşısında
bərabərdirlər və irqindən, milliyyətindən, dinindən, dilindən, cinsindən,
mÉ™nÅŸÉ™yindÉ™n, É™mlak vÉ™ziyyÉ™tindÉ™n, qulluq mövqeyindÉ™n, É™qidÉ™sindÉ™n, siyasi
partiyalara, həmkarlar ittifaqlarına və digər ictimai birliklərə mənsubiyyətindən və
digər hallardan asılı olmayaraq cinayət məsuliyyətinə cəlb olunurlar.
Maddə 42. Cəzanın
növlÉ™ri
42.0. CÉ™zanın növlÉ™ri aÅŸağıdakılardır:
42,0.1. cərimə;
42.0.2. nÉ™qliyyat vasitÉ™sini idarÉ™etmÉ™ hüququndan
məhrum etmə;
42.0.3. müÉ™yyÉ™n vÉ™zifÉ™ tutma vÉ™ ya müÉ™yyÉ™n
fÉ™aliyyÉ™tlÉ™ məşğul olma hüququndan mÉ™hrum etmÉ™;
42.0.4. ictimai işlər;
42.0.5. xüsusi vÉ™ ya hÉ™rbi rütbÉ™dÉ™n, fÉ™xri addan vÉ™
dövlÉ™t tÉ™ltifindÉ™n mÉ™hrum etmÉ™;
42.0.6. islah işləri;
42.0.7. hÉ™rbi xidmÉ™t üzrÉ™ mÉ™hdudlaÅŸdırma;
42.0.8. É™mlak müsadirÉ™si;
42.0.9. AzÉ™rbaycan Respublikasının hüdudlarından
kÉ™nara mÉ™cburi çıxarma;
42.0.10. azadlığın məhdudlaşdırılması;
42.0.11. intizam xarakterli hərbi hissədə saxlama;
42.0.12. müÉ™yyÉ™n müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™;
42.0.13. ömürlük azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™.
Maddə 47. İctimai işlər
47.1. ictimai işlər məhkumun əsas işindən və ya
tÉ™hsilindÉ™n asudÉ™ vaxtlarında haqqı ödÉ™nilmÉ™dÉ™n cÉ™miyyÉ™tin xeyrinÉ™ ictimai
faydalı iÅŸlÉ™r yerinÉ™ yetirilmÉ™sindÉ™n ibarÉ™tdir. BelÉ™ iÅŸlÉ™rin növlÉ™ri müvafiq
icra hakimiyyÉ™ti orqanı tÉ™rÉ™findÉ™n müÉ™yyÉ™n edilir.
47.4. İctimai işlər aşağıdakı şəxslərə tətbiq oluna
bilməz:
47.4.2 hamilə qadınlara;
47.4.3 himayəsində səkkiz yaşınadək uşağı olan
qadınlara;
47.4.4 pensiya yaşına çatmış qadın vÉ™ kiÅŸilÉ™rÉ™.
Maddə 53. Azadlığın məhdudlaşdırılması
53.1. Azadlığın mÉ™hdudlaÅŸdırılması ittiham hökmü
çıxarılanadÉ™k on sÉ™kkiz yaşı tamam
olmuÅŸ mÉ™hkumların cÉ™miyyÉ™tdÉ™n tÉ™crid olunmadan, lakin nÉ™zarÉ™t altında xüsusi
müÉ™ssisÉ™lÉ™rdÉ™ saxlanılmasından ibarÉ™tdir.
53.5. Azadlığın məhdudlaşdırılması birinci və
ikinci qrup əlillərə, hamilə qadınlara və ya səkkiz yaşınadək uşağı olan
qadınlara, qocalığa görÉ™ pensiya yaşına çatmış qadın vÉ™ kiÅŸilÉ™rÉ™, habelÉ™
müddÉ™tli hÉ™qiqi hÉ™rbi xidmÉ™tdÉ™ olan hÉ™rbi qulluqçulara tÉ™yin edilmir.
MaddÉ™ 57. Ömürlük azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™
57.1. Ömürlük azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ yalnız sülh
vÉ™ bəşəriyyÉ™t É™leyhinÉ™, müharibÉ™
cinayÉ™tlÉ™ri ilÉ™ É™laqÉ™dar, ÅŸÉ™xsiyyÉ™t ictimai tÉ™hlükÉ™sizlik vÉ™ ictimai qayda vÉ™
dövlÉ™t hakimiyyÉ™ti É™leyhinÉ™ törÉ™dilmiÅŸ xüsusilÉ™ ağır cinayÉ™tlÉ™rÉ™ görÉ™ müÉ™yyÉ™n
edilir.
57.2. Ömürlük azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ qadınlara,
cinayÉ™t törÉ™dÉ™rkÉ™n on sÉ™kkiz yaşı tamam olmamış ÅŸÉ™xslÉ™rÉ™, habelÉ™ hökm
çıxarılanadÉ™k altmış beÅŸ yaşına çatmış kiÅŸilÉ™rÉ™ tÉ™yin edilmir.
MaddÉ™ 59. CÉ™zanı yüngülləşdirÉ™n hallar
59.1. CÉ™zanı yüngülləşdirÉ™n hallar aÅŸağıdakılardır:
59.1.3. cinayətin hamilə qadın tərəfindən
törÉ™dilmÉ™si;
59.1.4. cinayÉ™t törÉ™tmiÅŸ ÅŸÉ™xsin himayÉ™sindÉ™ azyaÅŸlı
uşağın olması.
Maddə 61. Cəzanı
ağırlaşdıran hallar
61.1. Cəzanı ağırlaşdıran hallar aşağıdakılardır:
61.1.7, cinayÉ™tin müqÉ™ssir üçün aÅŸkar surÉ™tdÉ™ hamilÉ™ vÉ™ziyyÉ™tindÉ™ olan qadın, habelÉ™ azyaÅŸlı, qoca vÉ™ ya
kömÉ™ksiz vÉ™ziyyÉ™tdÉ™ olan vÉ™
ya müqÉ™ssirdÉ™n asılı vÉ™ziyyÉ™tdÉ™ olan ÅŸÉ™xsÉ™ qarşı
törÉ™dilmÉ™si.
MaddÉ™ 79. HamilÉ™
qadınlar və azyaşlı
uÅŸaqları olan qadınlar tÉ™rÉ™findÉ™n cÉ™zanın çÉ™kilmÉ™sinin
təxirə salınması
79.1. Şəxsiyyət
É™leyhinÉ™ ağır vÉ™ ya xüsusilÉ™ ağır cinayÉ™t törÉ™tmÉ™yÉ™ görÉ™ beÅŸ ildÉ™n çox müddÉ™tÉ™
azadlıqdan məhrum etməyə məhkum edilmiş qadınlar istisna olmaqla, məhkəmə
məhkum edilmiş hamilə qadınlar və ya səkkiz yaşına qədər uşağı olan qadınlar
tÉ™rÉ™findÉ™n uÅŸaq sÉ™kkiz yaşına çatanadÉ™k cÉ™zanın çÉ™kilmÉ™sini tÉ™xirÉ™ sala bilÉ™r.
79.2. Bu Məcəllənin
79.1-ci maddÉ™sindÉ™ nÉ™zÉ™rdÉ™ tutulmuÅŸ qadınlar, mÉ™hkum edilmiÅŸ ÅŸÉ™xslÉ™r üzÉ™rindÉ™ nÉ™zarÉ™ti hÉ™yata keçirÉ™n
müvafiq dövlÉ™t orqanının xÉ™bÉ™rdarlığından sonra uÅŸaqdan imtina etdiyi vÉ™ ya
uÅŸağı tÉ™rbiyÉ™ etmÉ™kdÉ™n boyun qaçırmaqda
davam etdiyi
halda, məhkəmə
hÉ™min orqanın tÉ™qdimatı É™sasında cÉ™zaçÉ™kmÉ™nin tÉ™xirÉ™ salınmasını ləğv
edÉ™ vÉ™ mÉ™hkumu cÉ™zanı çÉ™kmÉ™k üçün hökmlÉ™ müÉ™yyÉ™n olunmuÅŸ yerÉ™ göndÉ™rÉ™ bilÉ™r.
79.3. Uşaq səkkiz
yaşına çatdıqda, mÉ™hkÉ™mÉ™ mÉ™hkum edilmiÅŸ qadını cÉ™zanın çÉ™kilmÉ™miÅŸ hissÉ™sindÉ™n
azad edir vÉ™ ya cÉ™zanın çÉ™kilmÉ™miÅŸ hissÉ™sini daha yüngül cÉ™za növü ilÉ™ É™vÉ™z
edir, yaxud məhkum edilmiş
qadını cəzanın qalan
hissÉ™sini çÉ™kmÉ™k üçün
müvafiq müÉ™ssisÉ™yÉ™ göndÉ™rir.
79.4. CÉ™zaçÉ™kmÉ™nin tÉ™xirÉ™ salındığı müddÉ™tdÉ™ mÉ™hkum edilmiÅŸ qadın yeni
cinayÉ™t törÉ™tdikdÉ™,
mÉ™hkÉ™mÉ™ ona bu MÉ™cÉ™llÉ™nin 67-ci maddÉ™si ilÉ™ nÉ™zÉ™rdÉ™ tutulmuÅŸ qaydalar üzrÉ™ cÉ™za tÉ™yin edir.
MaddÉ™ 108. Cinsi
zorakılıq
Şəxslərə
qarşı zorlama, fahişəliyə məcbur etmə, məcburi sterilizasiya və ya cinsi zorakılıqla
É™laqÉ™dar digÉ™r hÉ™rÉ™kÉ™tlÉ™ri etmÉ™-on ildÉ™n on beÅŸ ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan
mÉ™hrum etmÉ™ vÉ™ ya ömürlük
azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.
Maddə 108-1. Məcburi
hamiləlik
Hər hansı əhalinin etnik tərkibini dəyişdirmək
mÉ™qsÉ™di vÉ™ ya beynÉ™lxalq hüququn baÅŸqa ciddi pozuntuları ilÉ™ müÅŸahidÉ™
olunan zorla hamilə edilmiş qadını qanunsuz azadlıqdan məhrum etmə - on ildən on beş ilədək
azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ vÉ™ ya ömürlük azadlıqdan
məhrum etmə ilə cəzalandırılır.
Maddə 109. Təqib
Siyasi, irqi, milli, etnik, mədəni, dini, cinsi və
ya beynÉ™lxalq hüquq normaları ilÉ™ qadaÄŸan edilmiÅŸ digÉ™r É™saslara görÉ™ müÉ™yyÉ™n
edilmiş hər hansı
bir qrupu və ya təşkilatı təqib etmə, yəni qrupa və ya təşkilata mənsub
olduqlarına görÉ™ insanları É™sas hüquqlardan kobudcasına mÉ™hrum etmÉ™, insanlıq
əleyhinə digər cinayətlərlə
É™laqÉ™dar olduqda-beÅŸ ildÉ™n on ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum
etmə ilə cəzalandırılır.
Maddə 116. Silahlı
münaqiÅŸÉ™ zamanı beynÉ™lxalq humanitar hüquq normalarını pozma
116.0. Silahlı
münaqiÅŸÉ™ zamanı beynÉ™lxalq humanitar hüquq normalarını pozma, yÉ™ni:
116.0.17. zorlama, cinsi kölÉ™lik, mÉ™cburi fahiÅŸÉ™lik, mÉ™cburi sterilizasiya, mÉ™cburi
hamiləlik, habelə cinsi
zorakılıqla əlaqədar başqa hərəkətlər etmə;
yeddi ildÉ™n on beÅŸ ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum
etmÉ™ vÉ™ ya ömürlük azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
Maddə 120. Qəsdən adam
öldürmÉ™
120.1. Qəsdən adam
öldürmÉ™, yÉ™ni digÉ™r
ÅŸÉ™xsi qÉ™sdÉ™n hÉ™yatdan mÉ™hrum etmÉ™-yeddi ildÉ™n on iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan
məhrum etmə ilə cəzalandırılır.
120.2. Qəsdən:
120.2.6. baÅŸqa cinayÉ™ti gizlÉ™tmÉ™ vÉ™ ya onun törÉ™dilmÉ™sini yüngülləşdirmÉ™ mÉ™qsÉ™di ilÉ™, habelÉ™
zorlama vÉ™ ya seksual xarakterli baÅŸqa zorakı hÉ™rÉ™kÉ™tlÉ™rlÉ™ É™laqÉ™dar adam öldürmÉ™ - on iki ildÉ™n on beÅŸ ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan
mÉ™hrum etmÉ™ vÉ™ ya ömürlük azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
Maddə 121. Ananın yeni
doÄŸduÄŸu uÅŸağı qÉ™sdÉ™n öldürmÉ™si
Ananın yeni doğduğu uşağı doğuş vaxtı və ya
doÄŸuÅŸdan dÉ™rhal sonra qÉ™sdÉ™n öldürmÉ™si-üç
ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
MaddÉ™ 132.
DöymÉ™
Bu MÉ™cÉ™llÉ™nin 128-ci maddÉ™sindÉ™ göstÉ™rilÉ™n
nÉ™ticÉ™lÉ™rÉ™ sÉ™bÉ™b olmayan qÉ™sdÉ™n döymÉ™ vÉ™ ya sair zorakı hÉ™rÉ™kÉ™tlÉ™rlÉ™ fiziki
ağrı yetirmə-şərti maliyyə
vahidi mÉ™bləğinin iki yüz mislinÉ™dÉ™k miqdarda cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya iki yüz qırx
saatadÉ™k müddÉ™tÉ™ ictimai iÅŸlÉ™r vÉ™ ya bir ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah iÅŸlÉ™ri vÉ™ ya altı
ayadÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
Maddə 133. İşgəncə vermə
133.1. Bu
MÉ™cÉ™llÉ™nin 126 vÉ™ 127-ci maddÉ™lÉ™rindÉ™ göstÉ™rilÉ™n nÉ™ticÉ™lÉ™rÉ™ sÉ™bÉ™b olmayan
mütÉ™madi olaraq döymÉ™klÉ™ vÉ™ ya sair zorakı hÉ™rÉ™kÉ™tlÉ™rlÉ™ güclü fiziki aÄŸrı vÉ™ ya
psixi iztirablar vermÉ™-üç
ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
133.2. Eyni
əməllər:
133.2.2. aşkar surətdə hamilə vəziyyətində olan
qadın barÉ™sindÉ™ törÉ™dildikdÉ™ - üç
ildÉ™n yeddi ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
MaddÉ™ 136. Qanunsuz süni mayalanma vÉ™ embrionu
implantasiya etmÉ™, tibbi sterilizasiya
136.1. Qadına, onun razılığı olmadan və ya
yetkinlik yaşına çatmayan qadına süni mayalanma vÉ™ ya embrionu implantasiya
etmÉ™-ÅŸÉ™rti maliyyÉ™ vahidi mÉ™bləğinin beÅŸ yüz
mislindÉ™n min mislinÉ™dÉ™k miqdarda cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ isiah iÅŸiÉ™ri vÉ™
ya üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ müÉ™yyÉ™n vÉ™zifÉ™ tutma vÉ™ ya müÉ™yyÉ™n fÉ™aliyyÉ™tlÉ™ məşğul olma
hüququndan mÉ™hrum edilmÉ™klÉ™ vÉ™ ya edilmÉ™mÉ™klÉ™ üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan
məhrum etmə ilə cəzalandırılır.
136.2. Şəxsin razılığı olmadan onun üzÉ™rindÉ™ tibbi
sterilizasiya, yəni şəxsin nəsilartırma qabiliyyətindən məhrum edilməsi, yaxud
qadının hamilÉ™likdÉ™n qorunması mÉ™qsÉ™di ilÉ™ É™mÉ™liyyat aparma-ÅŸÉ™rti maliyyÉ™ vahidi mÉ™bləğinin beÅŸ yüz
mislindÉ™n min mislinÉ™dÉ™k miqdarda cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah iÅŸlÉ™ri
vÉ™ ya üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ müÉ™yyÉ™n vÉ™zifÉ™ tutma vÉ™ ya müÉ™yyÉ™n fÉ™aliyyÉ™tlÉ™ məşğul
olma hüququndan mÉ™hrum edilmÉ™klÉ™ vÉ™ ya edilmÉ™mÉ™klÉ™ üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan
məhrum etmə ilə cəzalandırılır.
136.3. Bu Məcəllənin 136.1 və 136.2-ci maddələri
ilÉ™ nÉ™zÉ™rdÉ™ tutulan É™mÉ™llÉ™r ehtiyatsızlıqdan ÅŸÉ™xsin ölümünÉ™ vÉ™ ya saÄŸlamlığına
ağır və ya az ağır zərər vurulmasına səbəb olduqda-şərti maliyyə vahidi məbləğinin min mislindən beş min mislinədək
miqdarda cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah iÅŸlÉ™ri vÉ™ ya üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™
müÉ™yyÉ™n vÉ™zifÉ™ tutma vÉ™ ya müÉ™yyÉ™n fÉ™aliyyÉ™tlÉ™ məşğul olma hüququndan mÉ™hrum
edilmÉ™klÉ™ vÉ™ ya edilmÉ™mÉ™klÉ™ iki ildÉ™n beÅŸ ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™
ilə cəzalandırılır.
MaddÉ™ 139. ZöhrÉ™vi xÉ™stÉ™liklÉ™ri yayma
139.1.
ÖzündÉ™ zöhrÉ™vi xÉ™stÉ™lik olduÄŸunu bilÉ™n ÅŸÉ™xsin bu xÉ™stÉ™liyi baÅŸqa ÅŸÉ™xsÉ™
yoluxdurması-şərti maliyyə
vahidi mÉ™bləğinin üç yüz mislindÉ™n beÅŸ yüz mislinÉ™dÉ™k miqdarda cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya iki
ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah iÅŸlÉ™ri vÉ™ ya iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™
cəzalandırılır.
139.2. Eyni É™mÉ™llÉ™rin iki vÉ™ ya daha çox ÅŸÉ™xsÉ™
qarşı vÉ™ ya yetkinlik yaşına çatmayan ÅŸÉ™xsÉ™ qarşı törÉ™dildikdÉ™-dörd ilÉ™dÉ™k
müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
MaddÉ™ 140. Ä°nsan immunçatışmazlığı virusu ilÉ™
yoluxdurma
140.1.
BilÉ™-bilÉ™ baÅŸqa ÅŸÉ™xsi insan immunçatışmazlığı virusu ilÉ™ yoluxma
tÉ™hlükÉ™si qarşısında qoyma-iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah iÅŸlÉ™ri vÉ™ ya iki ilÉ™dÉ™k
müddÉ™tÉ™ azadlığın mÉ™hdudlaÅŸdırılması vÉ™ ya bir ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum
etmə ilə cəzalandırılır.
140.2.
insan immunçatışmazlığı virusu ilÉ™ yoluxmasını bilÉ™n ÅŸÉ™xsin bu xÉ™stÉ™liyi
başqa şəxsə yoluxdurması-
iki ildÉ™n beÅŸ ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™
ilə cəzalandırılır.
140.3. Bu
Məcəllənin 140.2-ci maddəsində nəzərdə
tututmuÅŸ É™mÉ™llÉ™r nÉ™ticÉ™sindÉ™ iki vÉ™ ya daha çox ÅŸÉ™xsi vÉ™ ya yetkinlik yaşına
çatmayanı insan immunçatışmazlığı virusu ilÉ™ yoluxdurma-beÅŸ ildÉ™n sÉ™kkiz ilÉ™dÉ™k
müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
140.4. Öz
xidməti vəzifələrini lazımınca yerinə yetirməməsi nəticəsində başqa şəxsi insan
immunçatışmazlığı virusu ilÉ™ yoluxdurma-üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ müÉ™yyÉ™n vÉ™zifÉ™ tutma vÉ™ ya müÉ™yyÉ™n fÉ™aliyyÉ™tlÉ™
məşğul olma hüququndan mÉ™hrum edilmÉ™klÉ™ üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum
etmə ilə cəzalandırılır.
MaddÉ™ 141. Qanunsuz abort etmÉ™
141.1. HÉ™kim tÉ™rÉ™findÉ™n tibb müÉ™ssisÉ™lÉ™rindÉ™n
kənarda abort etmə-şərti
maliyyÉ™ vahidi mÉ™bləğinin iki yüz mislinÉ™dÉ™k miqdarda cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya altı ayadÉ™k
müddÉ™tÉ™ islah iÅŸlÉ™ri ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
141.2. Xüsusi ali tibbi tÉ™hsili olmayan ÅŸÉ™xs
tərəfindən abort etmə-şərti
maliyyÉ™ vahidi mÉ™bləğinin üç yüz mislinÉ™dÉ™k miqdarda cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya yüz sÉ™ksÉ™n
saatdan iki yüz saatadÉ™k müddÉ™tÉ™ ictimai iÅŸlÉ™r vÉ™ ya bir ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah
işləri ilə cəzalandırılır.
141.3. Bu
Məcəllənin 141.1 və 141.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllər nəticəsində
zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ ÅŸÉ™xsin saÄŸlamlığına ehtiyatsızlıqdan ağır zÉ™rÉ™r vurulduqda-ÅŸÉ™rti maliyyÉ™ vahidi mÉ™bləğinin üç yüz
mislindÉ™n beÅŸ yüz mislinÉ™dÉ™k miqdarda cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah
iÅŸlÉ™ri vÉ™ ya bir ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ müÉ™yyÉ™n vÉ™zifÉ™ tutma vÉ™ ya müÉ™yyÉ™n fÉ™aliyyÉ™tlÉ™
məşğul olma hüququndan mÉ™hrum edilmÉ™klÉ™ vÉ™ ya edilmÉ™mÉ™klÉ™ bir ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™
azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.
141.4. Bu
Məcəllənin 141.1 və 141.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllər
ehtiyatsızlıqdan zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ ÅŸÉ™xsin ölümünÉ™ sÉ™bÉ™b olduqda-üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ müÉ™yyÉ™n vÉ™zifÉ™ tutma
vÉ™ ya müÉ™yyÉ™n fÉ™aliyyÉ™tlÉ™ məşğul olma hüququndan mÉ™hrum edilmÉ™klÉ™ beÅŸ ilÉ™dÉ™k
müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
MaddÉ™ 144. Adam oÄŸurluÄŸu
144.1. Adam oÄŸurluÄŸu-beÅŸ ildÉ™n on ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™
cəzalandırılır.
144.2. Eyni
əməllər:
144.2.2. tÉ™qsirkar ÅŸÉ™xs üçün aÅŸkar surÉ™tdÉ™ hamilÉ™ vÉ™ziyyÉ™tindÉ™ olan qadına
qarşı törÉ™dildikdÉ™ - sÉ™kkiz ildÉ™n on iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™
cəzalandırılır.
Maddə 145. Qanunsuz azadlıqdan
məhrum etmə
145.1. Adam oÄŸurluÄŸu ilÉ™
bağlı olmayan
qanunsuz azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™-iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah iÅŸlÉ™ri vÉ™ ya bir ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum
etmə ilə cəzalandırılır.
145.2. Eyni əməllər-
145.2.2. tÉ™qsirkar ÅŸÉ™xs üçün aÅŸkar surÉ™tdÉ™ hamilÉ™ vÉ™ziyyÉ™tindÉ™ olan qadına
qarşı törÉ™dildikdÉ™ - üç
ildÉ™n beÅŸ ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
MaddÉ™
149. Zorlama
149.1. Zorlama, yÉ™ni zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ ÅŸÉ™xsÉ™ vÉ™ ya baÅŸqa
şəxslərə qarşı zor tətbiq etməklə və ya belə zor tətbiq etmə hədəsi ilə və ya
zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ ÅŸÉ™xsin kömÉ™ksiz vÉ™ziyyÉ™tindÉ™n istifadÉ™ etmÉ™klÉ™ onunla cinsi É™laqÉ™dÉ™
olma-dörd ildÉ™n sÉ™kkiz ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™
cəzalandırılır.
i
149.2. Eyni əməllər:
149.2.1. bir qrup
ÅŸÉ™xs, qabaqcadan É™lbir olan bir qrup ÅŸÉ™xs vÉ™ ya mütəşəkkil dÉ™stÉ™ tÉ™rÉ™findÉ™n
törÉ™dildikdÉ™;
149.2.2. zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ
ÅŸÉ™xsin zöhrÉ™vi xÉ™stÉ™liyÉ™
yoluxmasına səbəb olduqda;
149.2.3. təqsirkar
ÅŸÉ™xs üçun aÅŸkar
surÉ™tdÉ™ yetkinlik yaşına çatmayan ÅŸÉ™xsÉ™ qarşı törÉ™dildikdÉ™;
149.2.4. zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ
ÅŸÉ™xsi vÉ™ ya baÅŸqa ÅŸÉ™xslÉ™ri öldürmÉ™ vÉ™ ya saÄŸlamlığa ağır zÉ™rÉ™r vurma
hÉ™dÉ™si ilÉ™, habelÉ™ xüsusi amansızlıqla törÉ™dildikdÉ™;
:
149.2.5. tÉ™krar törÉ™dildikdÉ™-beÅŸ ildÉ™n on ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum
etmə ilə cəzalandırılır.
149.3. Eyni əməllər:
149.3.1. ehtiyatsızlıqdan zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ ÅŸÉ™xsin ölümünÉ™ sÉ™bÉ™b olduqda;
149.3.2. ehtiyatsızlıqdan zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ ÅŸÉ™xsin insan immunçatışmazlığı virusu
ilə yoluxmasına və ya digər ağır nəticələrə səbəb olduqda;
149.3.3. təqsirkar
ÅŸÉ™xs üçün aÅŸkar surÉ™tdÉ™ on dörd yaşına çatmayan ÅŸÉ™xs barÉ™sindÉ™ törÉ™dildikdÉ™-sÉ™kkiz ildÉ™n on
beş ilədək
müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
Maddə 150. Seksual xarakterli zorakılıq
hərəkətləri
150.1. ZÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ ÅŸÉ™xsÉ™ vÉ™ ya baÅŸqa ÅŸÉ™xslÉ™rÉ™ zor tÉ™tbiq etmÉ™klÉ™ vÉ™ ya belÉ™
zor tÉ™tbiq etmÉ™ hÉ™dÉ™si ilÉ™ vÉ™ ya zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ ÅŸÉ™xsin kömÉ™ksiz vÉ™ziyyÉ™tindÉ™n
istifadÉ™ etmÉ™klÉ™ uÅŸaqbazlıq vÉ™ ya seksual xarakterli digÉ™r zorakılıq hÉ™rÉ™kÉ™tlÉ™ri etmÉ™-üç ildÉ™n beÅŸ ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™
cəzalandırılır.
150.2. Eyni əməllər:
150.2.1. bir qrup şəxs, qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs və ya
mütəşəkkil dÉ™stÉ™ tÉ™rÉ™findÉ™n törÉ™dildikdÉ™;
150.2.2. zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ
ÅŸÉ™xsin zöhrÉ™vi xÉ™stÉ™liyÉ™ yoluxmasına sÉ™bÉ™b olduqda;
150.2.3. təqsirkar
üçün aÅŸkar surÉ™tdÉ™ yetkinlik yaşına çatmayan ÅŸÉ™xs
barÉ™sindÉ™ törÉ™dildikdÉ™;
150.2.4. zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ
ÅŸÉ™xsÉ™ vÉ™ ya baÅŸqa ÅŸÉ™xslÉ™rÉ™ qarşı xüsusi amansızlıqla
törÉ™dildikdÉ™;
150.2.5. tÉ™krar törÉ™dildikdÉ™ - beÅŸ
ildən səkkiz ilədək
müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum
etmə ilə cəzalandırılır.
150.3. Eyni əməllər:
150.3.1. ehtiyatsızlıqdan zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ ÅŸÉ™xsin
ölümünÉ™ sÉ™bÉ™b olduqda;
150.3.2.
ehtiyatsızlıqdan zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ ÅŸÉ™xsin insan immunçatışmazlığı virusu ilÉ™
yoluxmasına və ya digər ağır nəticələrə sebəb olduqda;
150.3.3. tÉ™qsirkar ÅŸÉ™xs üçün aÅŸkar surÉ™tdÉ™ on dörd
yaşına çatmayan ÅŸÉ™xs barÉ™sindÉ™ törÉ™dildikdÉ™- sÉ™kkiz ildÉ™n on
beÅŸ ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™
azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.
Maddə 151. Seksual xarakterli hərəkətlərə məcbur etmə
Æmlakının
mÉ™hv edilmÉ™si, zÉ™dÉ™lÉ™nmÉ™si vÉ™ ya götürülmÉ™si hÉ™dÉ™si ilÉ™ vÉ™ yaxud zÉ™rÉ™rçÉ™kmiÅŸ
şəxsin maddi və ya sair asılılığından istifadə etməklə onu cinsi əlaqəyə
girməyə, uşaqbazlığa və ya seksual xarakterli digər hərəkətlərə məcbur
etmÉ™-ÅŸÉ™rti maliyyÉ™ vahidi mÉ™bləğinin beÅŸ yüz mislindÉ™n min mislinÉ™dÉ™k miqdarda
cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah iÅŸlÉ™ri vÉ™ ya üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan
məhrum etmə ilə cəzalandırılır.
MaddÉ™ 152. On altı yaşına çatmayan ÅŸÉ™xslÉ™
cinsi ələqədə olma və ya seksual xarakterli digər hərəkətlər etmə
Yetkinlik yaşına çatmış tÉ™rÉ™findÉ™n aÅŸkar surÉ™tdÉ™ on
altı yaşına çatmayan ÅŸÉ™xslÉ™ cinsi É™laqÉ™dÉ™ olma vÉ™ ya seksual xarakterli baÅŸqa
hÉ™rÉ™kÉ™tlÉ™r etmÉ™ - üç
ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlığın mÉ™hdudlaÅŸdırılması vÉ™ ya eyni müddÉ™tÉ™ azadlıqdan
məhrum etmə ilə cəzalandırılır.
MaddÉ™ 153. Æxlaqsız hÉ™rÉ™kÉ™tlÉ™r
TÉ™qsirkar üçün aÅŸkar surÉ™tdÉ™ on dörd yaşına
çatmayan ÅŸÉ™xsÉ™ qarşı zor tÉ™tbiq etmÉ™dÉ™n É™xlaqsız hÉ™rÉ™kÉ™tlÉ™r törÉ™tmÉ™-ÅŸÉ™rti maliyyÉ™ vahidi mÉ™bləğinin beÅŸ yüz
mislindÉ™n min mislinÉ™dÉ™k miqdarda cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah iÅŸlÉ™ri
vÉ™ ya iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlığın mÉ™hdudlaÅŸdırılması vÉ™ ya iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™
azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. İyirmi
birinci fÉ™sil. Ä°nsan vÉ™ vÉ™tÉ™ndaşın konstitusiya hüquq vÉ™ azadlıqları É™leyhinÉ™
olan cinayətlər.
MaddÉ™ 154. BÉ™rabÉ™rlik hüququnu pozma
154.1.
İrqindən, milliyyətindən, dinindən,
dilindən, cinsindən,
mÉ™nÅŸÉ™yindÉ™n, É™mlak vÉ™ziyyÉ™tindÉ™n, qulluq mövqeyindÉ™n, É™qidÉ™sindÉ™n, siyasi
partiyalara, həmkarlar ittifaqlarına və digər ictimai
birliklÉ™rÉ™ mÉ™nsubiyyÉ™tindÉ™n asılı olaraq ÅŸÉ™xsin hüquq vÉ™ qanuni
mÉ™nafelÉ™rinÉ™ zÉ™rÉ™r vurmaqla ÅŸÉ™xsin bÉ™rabÉ™rlik hüququnu pozma-ÅŸÉ™rti maliyyÉ™ vahidi mÉ™bləğinin yüz
mislindÉ™n beÅŸ yüz mislinÉ™dÉ™k miqdarda cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya bir ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah
işləri ilə cəzalandırılır.
154.2.
Eyni É™mÉ™llÉ™r vÉ™zifÉ™li ÅŸÉ™xs tÉ™rÉ™findÉ™n öz qulluq mövqeyindÉ™n istifadÉ™
etmÉ™klÉ™ törÉ™dildikdÉ™ - ÅŸÉ™rti
maliyyÉ™ vahidi mÉ™bləğinin beÅŸ yüz mislindÉ™n min mislinÉ™dÉ™k miqdarda
cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah iÅŸlÉ™ri vÉ™ ya üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ müÉ™yyÉ™n
vÉ™zifÉ™ tutma vÉ™ ya müÉ™yyÉ™n fÉ™aliyyÉ™tiÉ™ məşğul olma hüququndan mÉ™hrum edilmÉ™klÉ™
vÉ™ ya edilmÉ™mÉ™klÉ™ iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
Maddə 156. Şəxsi həyatın toxunulmazlığını pozma
156.1. Şəxsi və ailə həyatının sirri olan
məlumatların qanunsuz toplanılması-şərti
maliyyÉ™ vahidi mÉ™bləğinin yüz mislindÉ™n beÅŸ yüz mislinÉ™dÉ™k miqdarda cÉ™rimÉ™ vÉ™
ya iki yüz qırx saatadÉ™k ictimai iÅŸiÉ™r vÉ™ ya bir ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah iÅŸlÉ™ri
ilə cəzalandırılır.
156.2. Eyni É™mÉ™llÉ™r vÉ™zifÉ™li ÅŸÉ™xs tÉ™rÉ™findÉ™n öz
qulluq mövqeyindÉ™n istifadÉ™ etmÉ™klÉ™ törÉ™dildikdÉ™-üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ müÉ™yyÉ™n vÉ™zifÉ™ tutma vÉ™ ya müÉ™yyÉ™n fÉ™aliyyÉ™tlÉ™
məşğul olma hüququndan mÉ™hrum edilmÉ™klÉ™ vÉ™ ya edilmÉ™mÉ™klÉ™ iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™
azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.
MaddÉ™ 164. HamilÉ™ qadının vÉ™ ya himayÉ™sindÉ™ üç
yaşınadÉ™k uÅŸağı olan qadının É™mÉ™k hüquqlarını pozma
Qadının hamilÉ™liyinÉ™ vÉ™ ya himayÉ™sindÉ™ üç yaşınadÉ™k
uÅŸağı olmasına görÉ™ onunla É™mÉ™k müqavilÉ™sini É™sassız ləğv
etmə-şərti maliyyə vahidi
mÉ™bləğinin beÅŸ yüz mislindÉ™n min
mislinədək miqdarda cərimə ilə cəzalandırılır.
Maddə 243. Fahişəliyə cəlb etmə
243.1.
Zor tətbiq
etməklə və ya zor tətbiq etmək hədəsi ilə, şantajla, əmlakı məhv etməklə və ya
zədələməklə, yaxud aldatmağla, gəlir və ya digər fayda əldə etmək məqsədi ilə
fahişəliyə cəlb etmə-şərti maliyyə vahidi
mÉ™bləğinin beÅŸ yüz mislindÉ™n min
mislinÉ™dÉ™k miqdarda cÉ™rimÉ™ vÉ™ ya yüz altmış saatdan iki yüz
qırx saatadÉ™k ictimai iÅŸlÉ™r vÉ™ ya üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™
azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.
243.2. Eyni əməllər:
243.2.1. ÅŸÉ™xsin kömÉ™ksiz vÉ™ziyyÉ™tindÉ™n, fiziki vÉ™ ya
psixi qüsurlarından istifadÉ™ etmÉ™klÉ™ törÉ™dildikdÉ™;
243.2.2. mütəşəkkil dÉ™stÉ™ tÉ™rÉ™findÉ™n
törÉ™dildikdÉ™-üç ildÉ™n altı
ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
MaddÉ™
244. Æxlaqsızlıq yuvaları saxlama
244.1. FahiÅŸÉ™liklÉ™ məşğul olmaq üçün É™xlaqsız
yuvalar təşkil etmÉ™, saxlama vÉ™ ya bu mÉ™qsÉ™dlÉ™r üçün mÉ™nzil sahÉ™lÉ™ri vermÉ™-iki
yüz saatdan iki yüz qırx saatadÉ™k ictimai iÅŸlÉ™r vÉ™ ya iki ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ islah
iÅŸlÉ™ri vÉ™ ya üç ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
244.2. Eyni əməllər:
244.2.1. tÉ™krar törÉ™dildikdÉ™;
244.2.2.
qabaqcadan É™lbir olan bir qrup ÅŸÉ™xs vÉ™ ya mütəşəkkil dÉ™stÉ™ tÉ™rÉ™findÉ™n
törÉ™dildikdÉ™ - üç ildÉ™n altı
ilÉ™dÉ™k müddÉ™tÉ™ azadlıqdan mÉ™hrum etmÉ™ ilÉ™ cÉ™zalandırılır.
XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda qadınların ictimai fəallığının gözəl nümunələri mövcuddur. Azərbaycanda qadın fəallığı, öz yolunu maarifçilik və xeyriyyəçilik ideyalarının yayılmasından başlayaraq, əlbəttə, hər bir ölkədə mədəni, dini, milli ənənələrlə formalaşdırılan spesifik cizgilərinə malik idi. Toplanmış informasiya, şübhəsiz, qadın və gender problemləri sahəsində işləyən müəllimlər, tarixçilər və tədqiqatçılar üçün yardımçı material olacaq. Onlar bu nadir sənədlərdən tarixi istinadlar, vizual və şifahi şəhadət şəklində istifadə etmək imkanı əldə edəcəklər.
Azərbaycan Prezidenti İ.Əliyevin təşəbbüsü ilə 2006-cı il fevralın 6-da Ailə, Qadın və Uşaq problemləri üzrə Dövlət Komitəsi yaradılmışdır. Dövlət Komitəsinin sədri Bakı Dövlət Universitetinin professoru, siyasət elmləri doktoru Hicran Hüseynovadır.